
Czy istnieje prosty test na ARFID?
31 marca, 2025
Czy istnieje prosty test na ARFID?
31 marca, 2025
Wczesne symptomy i czynniki ryzyka rozwoju ARFID
Wczesne symptomy ARFID (Avoidant Restrictive Food Intake Disorder)
Tak jak wszystkie zaburzenia jedzenia, tak i ARFID, posiada szeroki zakres czynników ryzyka. Pamiętajmy o tym, że różne czynniki ryzyka mogą wpływać na różnych ludzi, co oznacza, że dwoje ludzi z tymi samymi zaburzeniami jedzenia mogą mieć odmienne odczuwanie problemu, doświadczenia czy objawy.
B. Ziółkowska (2017) wymienia również szereg czynników, które nazywa wczesnymi sygnałami, a które mogą zwiastować ARFID. Dzieli je na wskaźniki behawioralne i fizyczne. Do czynników behawioralnych zalicza unikanie pokarmów o określonym kolorze, konsystencji, temperaturze, fakturze, zapachu, jedzenie wyłącznie małych porcji, ciągłe deklarowanie braku głodu/ apetytu, reagowanie lękiem i płaczem na jedzenie czy niektóre produkty, somatyzowanie – deklarowanie bólu głowy czy bólu brzucha, senności, duszności celem uniknięcia posiłku, unikanie jedzenia w towarzystwie rodziny i/ lub innych osób, unikanie kontaktów towarzyskich, wyrzucanie, ukrywanie jedzenia. Do czynników fizycznych zalicza zgłaszanie problemów z trawieniem niektórych pokarmów, częste wymioty, zahamowanie wzrostu ciała i przyrostu wagi lub jej utratę, brak oznak dojrzewania.
Czynniki ryzyka rozwoju ARFID
Zaburzenie ARFID ma krótką historię, w związku z czym badacze nie do końca wiedzą, co szczególnie naraża kogoś na ryzyko rozwoju ARFID. W ostatnim czasie sporo mówi się o swego rodzaju predyspozycji biologicznej danej osoby, gdzie konkretne cechy i uwarunkowania niosą ryzyko rozwinięcia się tego zaburzenia. Do takich cech zaliczymy czynniki genetyczne, sensoryczne (w tym większą wrażliwość na smak pokarmu), cechy osobowości i temperamentu, ale również dotychczasowe doświadczenia czy zaburzenia współwystępujące.
Ryzyko rozwoju zaburzenia ARFID to w dalszym ciągu obszar wielu badań, dziś jednak wiemy już, że:
- Wyróżnia się szereg chorób współistniejących w psychiatrii, które obserwuje się u dzieci i młodzieży z ARFID (zaburzenia lękowe, nastroju, depresja, obsesyjno-kompulsywne, PICA, ADHD, ASD, fobie społeczne),
- Problemy gastryczne mogą predysponować do ARFID,
- Spora część dzieci z ASD je wybiórczo spełniając kryteria diagnostyczne zaburzenia ARFID,
- Dzieci, które nie wyrastają ze „zwykłego” grymaszenia podczas jedzenia lub u których to „grymaśne jedzenie” jest znacznie nasilone wydają się mieć większą szansę na rozwój ARFID,
- Wiele dzieci z ARFID ma także współwystępujące zaburzenia związane z niepokojem (w znaczeniu wysokiego poziomu lęku) i oni mają także podwyższony poziom ryzyka innych zaburzeń psychicznych.
- Istnieje podejrzenie, że za zaburzeniem ARFID cechujące się niskim zainteresowaniem jedzeniem stoją zmiany hormonalne. Wzorzec wydzielania hormonu greliny działającej pobudzająco na ośrodki głodu, jest nieprawidłowy u osób z zaburzeniem ARFID (Becker i in., 2021),
- Pediatryczne zaburzenia karmienia (PFD) i ARFID łączy wiele cech wspólnych, podkreśla się, że dzieci, które otrzymały diagnozę PFD mogą mieć również zaburzenie ARFID. Dokładne rozumienie czym są oba zaburzenia, pomogą ukierunkować plan terapeutyczny i tym samym poprawić przebieg leczenia.
© Copyright Marta Baj-Lieder, Renata Ulman-Bogusławska Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część niniejszej publikacji, fragment ani jej całość nie mogą być w żaden sposób przedrukowywane, reprodukowane – mechanicznie, elektronicznie lub w jakikolwiek inny sposób, włącznie z kserokopiowaniem i odtwarzaniem w środkach masowego przekazu – bez pisemnej zgody Wydawnictwa Pestka i Ogryzek S.C.